Çağımızda finans sektörünün işlemleri dünyanın ekonomik faaliyetlerinin çok büyük bir kısmını oluşturuyor. Ancak bu sektörün birincil ürünü ve aracı maddi değil, spekülatif. Finansal varlıkların neredeyse tamamı hayalî, ama hayalî olmaları gerçekdışı oldukları anlamına gelmiyor. Hayalî finans varlıkları dünyası ile sözde “gerçek ekonomi” arasına net bir çizgi çekmek de artık o kadar kolay görünmüyor.
Yaygın borç işkencelerine, şirketlerin pişmanlık duymadan vurgunculuk yapmasına ve hükümetlerin finans korsanlığını kolaylaştıran aktörlere dönüşmesine dayanan finansallaşmış sistem milyarlarca insanın yaşamını etkiliyor. Sonuç, sistemin sağladığı yararların çoğunlukla en zengin yüzde birin elinde toplandığı, dramatik bedellerinse insanlığın büyük çoğunluğu tarafından ödendiği bir dünya; eşitsizlik, ekolojik çöküş, küresel iklim değişikliği, gıda krizi, küreselleşen emeğin zorlu şartları, güvencesiz çalışma gibi acil ve tehlikeli sorunların gölgesinde geçen bir yaşam.
Finansallaşmayı bir tür “sorunlu” özgürlük ve olanaklar alanı olarak şirin göstermekle ilgilenmeyen Max Haiven, Hayalî Sermaye’de finans sektörünün gündelik yaşamı nasıl etkilediğini, dönüştürdüğünü ve ona nasıl bel bağladığını anlatıyor. Belki de en korkutucu özelliğinin geminin dümeninde kimsenin bulunmaması olduğunu söylediği finansallaşmanın yankılarını bankacılık, kişisel finans ve ekonomi söylemi dünyasının ötesinde arıyor ve finansallaşmanın vatandaş, özne, yaratıcı aktörler, ekonomi katılımcıları ve sosyal varlıklar olarak kendimizi anlama şeklimizde dönüşüm yaratmasına odaklanıyor.
Max Haiven, New York University ve Nova Scotia College of Art and Design’da finansın hayalî boyutuna ilişkin çalışmalar yürütüyor. [tanıtım bülteninden]
Max Haiven, Hayali Sermaye: Popüler Kültürde ve Gündelik Yaşamda Finansallaşma, çev. Yasin Emre Kara
İÇİNDEKİLER
Giriş: Finansallaşma Kültürleri
Genel Bakış
Sunuş
Hayali Sermayenin Yeniden Üretimi: Toplumsal Kurgular ve Finansallaşmanın Metaforik Zenginliği
Finansallaşma: Ekonomi ile Kültür Arasında
Gerçek ve Hayal
Spekülasyon, Dönüşüm ve Disiplin
Metaforik Zenginlikten Hayali Sermayeye Uzanan Yol
Sermayenin Kurguları
Yeniden Üretim
Mücadeleler
Güvencesizlik: Sosyal Yaşamın Finansal Tasfiyesinin İki Hayaleti
Finansallaşmış Güvencesizlik Hikâyesi
Finansallaşma, Likidite ve Güvencesiz Yaşam
Wall Street’in Simyacıları
Yüksek Riskli Toksik Krediler
Güvencesizlik Krizi
Menkul Kıymetleştirme: Walmart’ın Finansallaşmış İmparatorluğu
Menkul Kıymetleştirme
Walmart ve Risk Yönetimi
Walmart Kalesi
Walmart Barışının Ötesi
Oyun: Spekülasyon Pokékonomisinde Rüştünü İspatlama
Kumar Oynama
Değerler
Pokémon’un Yükselişi
Pokémon Kartlarının Değeri
Pokémon’un Finansallaşma Konusunda Öğrettikleri
Yaratıcılık: Finansallaşmış Tasavvurun Meselleri
Yaratıcı Kapitalizm ve Girişimci Hayırseverlik
Yaratıcı Yıkım Melekleri
Yaratıcılığın Disiplini
Portföy Kuramı
Yaratıcı Şehirler
Yaratıcılık ve Türevleri
Direniş (ve Huzursuzlukları): Finans, Düzenleme ve Kültür Politikası
Finansın İşlevleri
Finansın Direnişe Bağımlılığı
Direniş Olarak Finans
Direniş Nafile midir?
Sonuç: Finansallaşmış Kültürün Diyalektiği