Dünyanın en yüksek binası? Tamam. Deniz üstünde insan yapımı adalar? Tamam. Kapalı kayak merkezi? Tamam. Dubai için şimdi de opera ve sanat zamanı.
Bir seri abartılı proje ile dünya sahnesine fırlayan ve bir süredir bir borç krizinin baskısı altında olan Dubai, şimdi de turizmi fişeklemek için dünyanın en yüksek binası olan Burj Khalifa’nın gölgesi altında yer alacak bir müze ve opera kompleksi projesini ortaya attı. Dubai hükümetinin geçtiğimiz haftalarda açıkladığına göre bahsi geçen kompleks bir opera evini, bir modern sanat müzesini, sanat galerilerini, iki yeni oteli ve lüks konut birimlerini barındıracak.
Her türlü girişimin Dubai Emirliği’nin ışıltısını arttırmak amacıyla yapıldığı parlak dönemden farklı olarak; hükümet bu projeyi “Birleşik Arap Emirlikleri’nin sanat ve kültür ağının merkezi” olarak sunacak kadar dikkatliydi. Bu, Dubai’nin 2009’da yaşadığı borç fiyaskosunun ardından sıkılaşan, emirlikler arası federal bağların bir işareti sayılıyor.
Dubai Emiri Sheikh Mohammed bin Rashid al-Maktoum, bir ifadesinde şöyle diyor: “Kültürel başarıları, bir ulusun karakterini ve şahsiyetini tanımlar.” “Dubai Modern Sanat Müzesi ve Opera kompleksi gibi projeler yoluyla, kültürel girişimlerimizin gelişmesini sağlayacak olan alt yapı iskeletini güçlendirmeye devam edeceğiz.”
‘Küresel’ mimar Zaha Hadid tarafından tasarlanmış olan ve Dubai Creek’te bir adada inşa edilmesi düşünülen kum tepesi biçimli opera evi ve kültür merkezi projesi, girişimcisi olan Sama Dubai’nin 2009 krizinin ardından zor duruma düşmesi nedeniyle rafa kaldırılmıştı. Açıklanan yeni proje dörtgen biçimli, camla sarmalanmış bir yapıyı içeriyor. Yapı, yapay bir gölün kenarında yer alacak.
Dubai hükümeti henüz projenin nasıl finanse edileceğine ya da hangi mimarın tasarımı olacağına ilişkin bir bilgi vermiş değil. Fakat yapılan açıklamaya göre, mimari tasarım şu ara sonuçlanmakta ve iş kısa bir süre içinde başlayacak.[1]
Dubai müze ve opera kompleksi, iptal edilen Zaha Hadid tasarımı proje
Dubai müze ve opera kompleksi, yeni projeye ilişkin tanıtım imajı
Komşu Abu Dhabi’nin müze projelerinde ertelemeler
Bu arada, borç krizinin ardından Dubai’nin kurtarıcılığına soyunan komşu Abu Dhabi, Guggenheim ve Louvre müzelerinin Abu Dhabi ‘şubelerini’ inşa etme planlarını yavaşlatmış ve bu müzelerin ilan edilen açılış tarihlerini birkaçar yıl ertelemiş durumda. Söylenene göre müze projelerindeki ertelemenin sebeplerinden bir tanesi de Abu Dhabi halkında yükselmekte ve Abu Dhabi hükümetine de sızmış olan bir gelenekçilik dalgası. Bölgede kültürel kimliğin kaybına ilişkin korkular giderek artmakta. New York Times’ın yorumuna göre, müzelerin Emirliklere –Abu Dhabi Emirates Palace’ta bir suit odanın geceliğine 15.000 dolar veren türden turistler için bir mıknatıs etkisi yapmak dışında- nasıl hizmet vereceğini açıklamak da, bu nedenle Abu Dhabi hükümeti açısından zorlu bir mesele.
New York Times, öfkeli bir üniversite öğrencisinin protestosunu aktarıyor: “Neden kültürel mirasımızı sadece turizm nedeniyle hatırlıyoruz?”. Bu öğrenci, müze projelerinin yalnızca “Abu Dhabi’yi markalandırmak”la ilgili olduğunu söylüyor ve “kültürel fuhuş” olarak adlandırdığı bu durum üzerine bir belgesel çekmek istiyor. Başkalarına göre ise bu tür eleştiriler öngörüden yoksun. Petrol sonsuza dek varolmayacak. Müzelerse yüzyıllarca duracak.[2] [AA/RO]
Guggenheim Abu Dhabi, tasarımcı: Frank Gehry
Louvre Abu Dhabi, tasarımcı: Jean Nouvel
[1] http://www.reuters.com/article/2012/03/21/emirates-dubai-opera-idUSL6E8EL5N520120321
[2] http://www.nytimes.com/2012/01/25/world/middleeast/abu-dhabi-reaffirms-its-grand-plan-for-museums.html?_r=1&pagewanted=all