/ Tezler / Mimari Bir Soruna Estetik Bir Karşılık: İkinci Dünya Savaşı Sonrası Dönemde Türkiye’de Mimarlığın Sanatla Kurduğu Diyalog

11/11/2023 / skopbülten / Ezgi Yavuz

Sandalye. Sadi Öziş, İlhan Koman, Şadi Çalık, 1958.

 

Bu çalışma, Türkiye’de İkinci Dünya Savaşı sonrasında mimarlığın diğer sanatsal etkinlikler ile kurduğu diyaloğu analiz etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, sanat ve mimarlık arasındaki birliktelik düşüncesinin oluşumunu ve bu ilişkinin anlamını mimarlık açısından kavramaya çalışmaktadır. Bu nedenle çalışma, dönemin atmosferini bu birlikteliğin düşünsel altyapısını ve pratiğini ortaya çıkarmada önemli katkıları olan olguları ve bu ilişkide yer alan aktörleri de içine alarak incelemektedir. Bu çalışmadaki esas amaç, bu bağlam içinde modern mimarlığa modern sanatı dahil etmenin arkasında yatan niyeti anlamaktır. Ara Dönem (interregnum) olarak adlandırılan çağ ortası modernizmi mimarlık söylemi ve üretimi açısından içsel bir eleştiriyle yüz yüze gelmiştir. Bu eleştirel yaklaşım, dönemin ihtiyaçları için tatmin edici ve uygulanabilir çözümler sunması beklenen “modern” olanın yeni yorumlarını aramaktadır. Bu anlamda, bu çalışma Türkiye’deki çağdaş tartışmaları ve gerçekleşen örnekleri, benzer tartışmalara ve uygulamalara tanık olmuş daha geniş bir çerçevedeki güncel mimarlık bağlamına referansla okumaya çalışmaktadır. Bu çalışma, Türk mimarlık ortamında da mimarlık ve toplumun yakınlaşması ve yerel/evrensel arasındaki ikiliğe çözüm biçimlerinde görülen modern mimarlığın yeniden değerlendirilme sürecini de kapsamaktadır. Sonuçta araştırma, mimarlığın plastik sanatlarla yeniden ilişki kurma girişimini, tetikleyici etkenlerini, düşünsel altyapısını, işleyiş biçimini ve savaş sonrası dönemde sanatsal, mimari ve genel sosyo-kültürel bağlamdaki yan anlamlarını da içeren bir kapsam içinde analiz ederek incelemekte; ve Türkiye’deki çağdaş mimarlıkta “konumlandırılmış modernizm”e uyumlanan oluşumu değerlendirmektedir.

 

Yazar: Ezgi Yavuz

Danışman: Doç. Dr. Elvan Altan Ergut

Yer Bilgisi: Orta Doğu Teknik Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Mimarlık Tarihi Ana Bilim Dalı

Türü: Doktora

Dili: İngilizce

Yılı: 2015

 

Bu teze Ulusal Tez Merkezi sayfasından ulaşıldı. Metin tezin “Özet” bölümünden alındı. Görsel tezden seçildi. Tez no. 381659

tez tanıtımı, mimarlık