İran’da belgesel fotoğrafçılığın önde gelen isimlerinden Kaveh Golestan’ın (1950-2003), 1975-1977 yılları arasında Tahran’ın genelev mahallesi Şehr-i Nov’da çektiği fotoğraflar, 21 Mart-4 Mayıs 2014 tarihleri arasında Amsterdam Foam Gallery’de sergilenecek. Golestan’ın Citadel/Sur İçi başlıklı serisi, en son 1978’de Tahran Üniversitesi’nde sergilenirken sansüre uğrayarak kaldırılmış, İslam Devrimi’nin ardından da bir daha sergilenememişti. Sergide fotoğrafların yanı sıra, Golestan’ın günlüklerine, bölgeyle ilgili topladığı gazete küpurlarına ve görüşme kayıtlarına da yer veriliyor.
Şehr-i Nov [Yeni Şehir], Tahran’da duvarlarla çevrili eski bir mahalledir. Mahallenin sakinleri sadece kadınlardan oluşmakta, içeriye de sadece erkekler girebilmektedir. Kaveh Golestan'ın fotoğrafları, 1979’da İslam Devrimi’nin ardından yakılan bu kentsel alanla ilgili mevcut yegâne görsel kayıtları oluşturuyor.
Golestan, Sur İçi fotoğraflarının bazılarını İran’da çıkan Ayandegan adlı günlük gazetede üç bölümlük bir yazı dizisi kapsamında yayınlayarak burada çalışan kadınların hayat koşullarına dikkat çeker. 1978’de Tahran Üniversitesi’nde sergi açar, ancak sergi on dört gün sonra, muhtemelen istihbarat servisinin baskıları üzerine, hiçbir resmî açıklama yapılmadan kapatılır. Aynı yıl düzenlenen Tahran Sanat Fuarı’nda bir galeride gizlice sergilendikten sonra fotoğraflar bir daha izleyici karşısına çıkmaz.
Sur İçi ise, 1979’daki İslam Devrimi’yle birlikte, Humeyni’nin emri üzerine yakılıp yıkılır. Kadınların bazıları yanarak ölür, bazıları tutuklanır ve ardından 1980 yazında devrim mangaları tarafından idam edilirler. Mahallenin bir zamanlar var olduğunu ve nasıl yok edildiğini hafızalardan kazımak üzere, Sur İçi’nin yerine bir park kurulur.
Kaveh Golestan, Şehr-i Nov dışında, Kuzey İrlanda’daki çatışmalar, İran Devrimi, İran-Irak Savaşı ve Körfez Savaşı gibi pek çok tarihî olayı da belgelemiştir. 1979’da “olağanüstü cesaret ve çaba gerektiren üstün fotoğrafçılığı” için Robert Capa ödülüne layık görülür, fakat ödülüne kavuşması için on üç yıl beklemesi gerekir, zira fotoğrafları İran devleti nezdinde ancak o zaman bir tehdit olmaktan çıkar. Golestan, Irak’ta görevde bulunduğu sırada, 2 Nisan 2003’te bir mayına basarak 52 yaşında hayatını kaybeder. [serginin tanıtım bülteni'nden kısaltılarak çevrildi] [silent lotus – EG]