Otto Freundlich, 1925. Otto Dix, “Otto Freundlich Portresi”, 1923
Nazilerin 1937’de, dönemin avangard sanatını aşağılamak için düzenledikleri meşhur “Dejenere Sanat” sergisinin broşüründe arkaik bir baş figürü görülür. Büst, 1943’te bir toplama kampında öldürülen Otto Freundlich’e aittir; özgün başlığı Großer Kopf/Büyük Kafa (1912) olan eserin adı, Naziler tarafından “Yeni İnsan” olarak değiştirilmiştir ve bugün de hâlâ bu isimle bilinir.
Özellikle Almanca bilmeyenler açısından, Otto Freundlich’in 20. yüzyıl başlarında avangard sanatta oynadığı etkin rolü kavramak zor olmuştur; Ludwig Müzesi’nde açılan ve Mayıs ayına kadar devam edecek “Kozmik Komünizm” başlıklı retrospektif (ve sergiyle birlikte İngilizce olarak yayınlanan katalog), bu eksikliği gidermeyi amaçlıyor. “Kozmik Komünizm”, Freundlich’in Novembergruppe’den Köln İlericileri’ne,[1] Dada’dan[2] konstrüktivizme kadar, dönemin radikal avangard hareketleriyle olan ilişkilerini, ve çeşitli mecralarda ürettiği eserler ile savunduğu ütopyacı politika arasındaki bağı aydınlatıyor.[3]
Otto Freundlich’in eserlerinin büyük kısmı Nazi yönetimi sırasında yok edilmiş. "Kozmik Komünizm", sanatçının 1910'larda yaptığı büstlerle başlayıp, 1940'lardaki soyut heykel ve resimlerine uzanıyor; ayrıca vitray, mozaik, kilim gibi uygulamalı sanatlara dayanan eserlerine, ve sanatını toplumsal bir bağlama yerleştirmeye çalıştığı metinlerine yer veriyor. Serginin başlığı, Freundlich'in komünizme ilişkin tanımına dayanıyor: "dünyayı kâinattan, insanları birbirlerinden, gördüğümüz her şeyi birbirinden ayıran" sınırları ortadan kaldırma girişimi. Sergideki en dikkat çekici parçalardan biri, bir kulübede saklanarak mucize eseri hem Nazilerin elinden kurtulan hem de İkinci Dünya Savaşı’nı zarar görmeden atlatan Geburt des Menschen/İnsanın Doğuşu (1919) başlıklı mozaik. [EG]
Sol: Otto Freundlich, Großer Kopf, 1912. Sağ: Dejenere Sanat (Entartete Kunst) sergisi broşürünün kapağı (1937).
“İnsanın Doğuşu”, 1919, mozaik
Kaynaklar:
www.museum-ludwig.de
www.artforum.com
Silah Olarak Resim: Radikal Politika ve Köln İlericiler Grubu
Dadanın 100.Yılı / Dada W5 Manifestosu