/ Tezler / 21. Yüzyıl Resminde Doğa Kavramı

 

Anselm Kiefer, Andromeda, 2001.

 

Bu çalışmada, özellikle doğaya bakışta kırılma noktalarından biri olan romantizmden başlayarak günümüze kadar olan süreçte doğa-insan ilişkisindeki değişim ve dönüşüm, akımlar, sanatçı ve eser örnekleri üzerinden irdelenmek istenmiştir. İlk olarak Aydınlanma çağı ve Sanayi Devrimi sonrası değişen düşünce ve hayat biçimleri incelenmiştir. Bu değişimlerin sanattaki yansımalarını saptamak için modernizme evrilen süreç ele alınmış ve özellikle romantizm akımına odaklanılarak akımın resimdeki karşılıkları gösterilmek istenmiştir. Bununla birlikte bu bölümde 20. yüzyılın başındaki gelişmelere paralel olarak ortaya çıkan birçok yeni fikir ve yaklaşımın doğaya bakış açısı yine o dönemin metinleri ışığında ele alınmaya çalışılmıştır.

Romantizmin doğaya bakışı ve insanın onun karşısındaki çaresizliği özellikle 20. yüzyılın ortalarına geldiğinde artık değişmiş ve insan genel olarak çaresizlik duygusundan kurtulmuş ve doğanın aleyhine olabilecek uygulamaların yaratıcısı haline gelmiştir. Ancak bununla birlikte özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında doğaya dair kaygıların da belirmeye başladığı görülür. Bu bağlamda sanat-doğa ilişkisinin irdelendiği kimi akımlar ve çalışmalar ortaya çıkmaya başlamıştır. 1960'lardan sonra ise sanat-sermaye-doğa ilişkisinin paradoksal bir şekilde ele alınması söz konusu olmuştur. Özellikle bu dönemden sonra gelişen kültür endüstrisi ve küreselleşme olgusunun bu değişim sürecindeki yansımaları ikinci bölümde irdelenmiştir. İlk iki bölümde incelenen yüzyılların -daha ilk on beş yılı yaşanmakta olan- 21. yüzyıla etkisi ve yansımaları kaçınılmazdır. Ancak diğer yüzyıllardan farklı olarak bu yüzyılın başından itibaren doğaya hatta dünyanın geleceğine dair kaygıların giderek arttığı görülmektedir. Küresel bağlamda yaşanan ekolojik tahribatların beraberinde doğaya karşı artan bir duyarlılık getirmesi kaçınılmazdır. İşte üçüncü bölümde yaşanan bu tahribata karşı duyarlılık ve eleştirel bir dil geliştirmiş sanatçı ve eser örnekleri plastik ve kavramsal boyutlarıyla ele alınmıştır. Son bölümde ise uygulama çalışmalarındaki doğa kavramı açıklanmıştır.[1]

 

Yazar: Enis Malik Duran

Danışman: Yrd. Doç. Umut Germeç

Yer Bilgisi: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi / Sosyal Bilimler Enstitüsü / Resim Anasanat Dalı

Türü: Yüksek Lisans

Yıl: 2015



[1] Bu metin, tezin Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi’nde yayınlanan özetinden alınmıştır. Tezin tamamına https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tarama.jsp sayfasından ulaşabilirsiniz.

tez tanıtımı