/ Sanat-Özgürlük / Kahrolsun Kültürünüz, Biliminiz, Sanatınız

Aşağıdaki metin, Gavin Grindon’ın “Poetry Written in Gasoline: Black Mask and Up Against the Wall Motherfucker” başlıklı yazısından derlenmiştir. Resimler ve açıklama yazıları tarafımızdan eklenmiştir. Black Mask’in ilk bildiri metni, Art and Social Change adlı kitaptan alınmıştır, ed. Will Bradley ve Charles Esche (Tate Publishing, 2007) s. 130.


 

Black Mask, 1966’da New York’un Lower East Side semtinde kurulan, 1967’den itibaren önce “Up Against the Wall Motherfucker”, daha sonra da “Family” adını alarak genişleyen ve 1969’a kadar faal olan bir kolektiftir. Kolektifin tarihi pek incelenmemiş olsa da, geliştirdikleri fikirler, toplumsal sorunlarla bağlantılı sanat formları ve estetikleri, geleceğin “eylemci sanat”ının [activist art] temellerini atmış, 1970’lerden itibaren gelişen toplumsal hareket kültürlerine ilham vermiştir. Faaliyetleri, toplumsal hareketler ile sanatsal avangard arasında önemli bir kesişme noktası oluşturmaktadır.

 

Black Mask’in örgütlediği Pentagon eylemi. Black Mask, dönemin savaş karşıtı grupları arasında, hem edilgin tavırları nedeniyle pasifistleri, hem de Vietnam Ulusal Kurtuluş Cephesi'ni sorgusuz sualsiz savunan solcuları eleştirmiştir. Solun bu tutumuna karşı, İspanya İç Savaşı sırasında anarşistlerin Stalinistler tarafından katledildiğini hatırlatmışlardır.

 

Black Mask/Up Against the Wall Motherfucker, Dada ve sürrealizmin radikal mirasına bilinçli bir biçimde sahip çıkıyordu; fakat bu mirası üstlenme biçimleri, onları avangardı kendi meşreplerince sahiplenen dönemin sanat-akademi dünyasıyla ve kurumlarla karşı karşıya getiriyordu. Black Mask, metinlerini, tasarımlarını ve performanslarını, 1960’larda ortaya çıkan yeni anarşist ve sol-komünist hareketlerin ağları içinde üretiyordu. Protestolar örgütlüyor, politik toplantılar için mekân ve evsizler için ücretsiz barınma imkânı yaratıyor, mahalle dayanışması programları yürütüyorlardı. “Sanatsal” çalışmaları ile “politik” faaliyetleri arasında ayrım yapmayı reddeden kolektif, bu faaliyetlerin tümünü yaratıcı emek olarak tarif ediyordu. Her ne kadar beyaz işçi sınıfı kültürlerine ve alt-kültürlerine bağlı olsalar da, "kara maske"leriyle, Kara Panterler'in siyaset tarzını ve örgütlenme biçimini giderek daha fazla benimsiyorlardı. Grubun kurucularından Ben Morea, Kara Panterler Partisi kurucusu Bobby Seale tarafından Parti’nin fahri üyeliğine davet edilen tek beyazdı.

 

                         Black Mask/Up Against the Wall Motherfucker bildirileri

Black Mask’in 1966’daki kuruluş eylemi, New York Modern Sanat Müzesi’ne (MoMA) karşı düzenledikleri gösteridir. 10 Ekim 1966 günü, saat 12.30’da MoMA’yı kapatacaklarını ilan eden, hayli tehditkâr bir bildiri yayınlamışlardır:

Yeni bir ruh uyanıyor. Yanan Watts sokakları gibi biz de devrimle yanıp tutuşuyoruz. Tanrılarınıza saldırıyoruz... Müzeleri yıkıyoruz. Mücadelemiz duvarlara asılamaz. Geçmiş, isyanın darbeleri altında yıkılsın. Kahrolsun kültürünüz, biliminiz, sanatınız. Toplu katliamlarınızı saklayamazsınız. Sanayiciler, bankacılar, burjuvalar, insanlığı katlederken sınırsız kibirleri ve bayağılıklarıyla sanat istiflemeye devam ediyorlar. ...

10 Ekim Pazartesi günü, saat 12.30’da, Modern Sanat Müzesi’ni kapatacağız. Bu sembolik eylemi, Amerika’nın topyekûn yıkım yoluna girdiği bir zamanda gerçekleştiriyoruz... Biz topyekûn devrimin peşindeyiz: toplumsal, politik ve kültürel bir devrim. Savaş başlasın.

 

Bunun üzerine MoMA, yetkililer tarafından tedbiren kapatılır; Müze’nin önünde güvenlik güçleri ve bir FBI görevlisi nöbet tutar. Black Mask üyeleri, amaçlarına ulaşmış oldukları için, sadece Müze’nin önüne gelip önceden hazırladıkları “KAPALI” levhasını asar ve gelip geçenlere bildiri dağıtırlar. 

Black Mask/Motherfuckers, kültür kurumlarını hedef alan bir diğer eylemini, 1968’de çöp toplayıcıların diğer belediye çalışanlarıyla eşit haklara sahip olmak için yaptıkları çöp toplama grevi sırasında gerçekleştirir. Grev nedeniyle, Lower East Side gibi yoksul semtlerde çöp yığınakları oluşmuştur. Buna karşılık, New York’ta soylulaştırmanın öncü projelerinden biri olarak açılan Lincoln Gösteri Sanatları Merkezi’nin bulunduğu bölge tertemizdir. Bunun üzerine kolektif, “Önerimiz Kültürel Alışveriş: Çöpe Karşılık Çöp” başlığıyla bir bildiri dağıtarak, yoksul semtten topladıkları çöpleri Lincoln Merkezi’nin önüne yığar. Eylemin görüntülendiği video kaydında, “Amerika’nın pislettiği bir dünyada, steril kültür saraylarına” söven grup üyeleri görülmektedir.

 

Kara Panterler, Black Mask, sanat/özgürlük, Dada, kültürel aktivizm, sanat ve direniş, sürrealizm