Guggenheim müze zincirinin Abu Dhabi’deki Saadiyat Adası’nda inşa edilmesi planlanan şubesi, çalışmaların başladığı tarihten beri göçmen işçilere uygulanan kötü muamele ve hak ihlalleriyle gündeme geliyor. Yıldız mimarlardan Frank Gehry tarafından tasarlanan projeyle ilgili çalışmalar dönem dönem askıya alınıp yeniden başlatılıyor. En son, Guggenheim Vakfı yöneticisi Richard Armstrong, 25 Nisan’da Euronews’a verdiği bir mülakatta projenin tahminen dört yıl içinde tamamlanacağını açıkladı. Bunun üzerine, 2010 yılından beri bölgedeki göçmen işçilerin çalışma koşullarının düzeltilmesi için mücadele eden Gulf Labor grubu, Abu Dhabi Guggenheim’ın boykot edilmesi çağrısını yineledi. Aşağıda Gulf Labor’ın, mücadeleden vazgeçmeyeceğini beyan ettiği 28 Nisan 2019 tarihli bildirisinden bölümler sunuyoruz. [EG]
Frank Gehry’nin tasarladığı Guggenheim Abu Dhabi Müzesi projesi
Gulf Labor Koalisyonu, Birleşik Arap Emirlikleri’nde hayata geçirilmesi planlanan büyük ölçekli kültürel projeler karşısında sanatçılar, bilim insanları ve kültür çalışanları olarak taşıdığımız sorumlulukla ilgili ortak fikir geliştirme kaygısıyla, 2010 yılında kuruldu.
New York Üniversitesi’nin (NYU) Abu Dhabi’de açılacak yerleşkesinin inşaatı sırasında öğrencilerin ve öğretim görevlilerinin işçi hakları için yürüttüğü mücadeleden ilham aldık ve Guggenheim Müzesi’nin Abu Dhabi şubesi projesinde yaşanması muhtemel işçi hakkı ihlallerine karşı sanat alanında çalışan insanlar olarak neler yapabileceğimizi düşündük.
Müze yetkilileri çalışma standartlarıyla ilgili kuşkularımızı giderene kadar, eserlerinin satışı da dahil olmak üzere kurumla hiçbir şekilde ilişki kurmayacakları konusunda sanatçılardan imza topladık. Kolonyal istismara, ihraca ve şiddete maruz kalan ve büyük kurumların sanat koleksiyonlarından nicedir dışlanmış olanlarımız için bu hiç de kolay bir tutum değildi.
Talebimiz bize göre gayet ılımlıydı. Müzenin etkinliklerine katılmamız veya eserlerimizin koleksiyona dahil edilmesine izin vermemiz için, işçilerin kötü muameleye maruz kalmadığına ve adil ücretler aldıklarına, işe girme ücretleriyle borçlandırılmadıklarına, düzgün barınma ve yaşam koşullarına sahip olduklarına, yaşadıkları sorun veya istismarları bireysel veya kolektif biçimde ifade etme haklarının bulunduğuna dair güvence verilmesini istedik. Ayrıca, bu koşulların sağlanıp sağlanmadığını bir nebze de olsa nesnellikle denetleyecek bağımsız bir kurumun görevlendirilmesini talep ettik. Taleplerimizden yalnızca sonuncusu karşılandı, fakat o da tatmin edici olmaktan uzaktı.
Mücadelemizde dokuz yılı geride bıraktık. Bu süreçte, gerek özel gerek kamusal yollarla çeşitli müzakere girişimlerinde bulunduk. Müzenin yönetim kadrosu kaygılarımızın temelsiz olduğunu öne sürdü. Aksini kanıtlamak üzere kendi saha araştırmamızı yürüttük. Bu çalışmalarımızın karşılığı olarak, üyelerimizden bazılarının Birleşik Arap Emirlikleri’ne girişi yasaklandı. Buna rağmen müzakerelere devam ettik. Sonunda önerilerimizin uygulanamaz olduğuna hükmedilince, Körfez ve Güney Asya bölgesinde emek alanında uzun geçmişe sahip deneyimli profesyonel örgütleri çalışmalarımıza dahil ettik. Bu sırada, tam da iyileştirme taleplerimizin somutluk ve işlerlik kazandığı anda, Guggenheim yönetimi müzakerelerimizi tektaraflı olarak durdurma kararı aldı ve inkâr yoluna girdi.
New York Guggenheim Müzesi’nde Gulf Labor işgali, 1 Mayıs 2015
Kulağa sinik gelse de, yetkililer sadece geri çekilip birkaç yıl bekledikleri takdirde birçoğumuzun yorulacağına, ilgimizin veya motivasyonumuzun tükeneceğine, ortada ne bir muhatap ne de inşaat halinde bir müze olunca grubumuzun feshedileceğine hükmetmiş olabilir. Eserler için önerilen yüksek fiyatların bazılarımızı baştan çıkaracağını; müzeyi inşa edip içinde çalışacak işçilerin koşullarını umursamayan veya bilmeyen yeterince sanatçı olduğunu düşünmüş de olabilirler. Veya belki yeterince beklerlerse insanların bütün bu hadiseyi unutup kendi işine bakacağını düşünmüşlerdir. Bu açıklamayı bu nedenle yapma gereği duyduk.
Böyle bir sinizm, dünya çapında olayların gidişatına bakıldığında, kısa vadede işe yarayabilir; ama Gulf Labor olarak biz, gerek genel kamuoyunda gerek sanatçılar arasında, bu müzenin sömürülmüş, borçlandırılmış ve kötü muameleye maruz bırakılmış işçilerin sırtında yükselmesini durdurmaya yetecek kadar desteğin ve bilincin hâlâ var olduğuna inanıyoruz. Bugün kültür kurumlarından daha sorumlu tutumlar bekliyoruz; gerek Whitney Müzesi mütevelli heyetiyle ilgili son dönemde yaşanan protestolar, gerek Sackler Vakfı’yla bağı olan müzelerin buradan alınan fonları iptal etme kararı, Guggenheim yönetimi için açık bir uyarı işlevi görmeli: Kaygılarımızı gidermeden projeye devam etmeleri halinde itibarlarının lekeleneceğini unutmasınlar.
2010’dan beri binlerce imzacıyı temsil eden Gulf Labor Koalisyonu, işçilerin refahı konusunda gereken önlemler alınmadan inşaata başlanması halinde Guggenheim Müzesi’nden ve Abu Dhabi kültür yetkililerinden hesap sormaya devam edecektir.